كاغذ

كاغَذ به ماده‌اي گفته مي‌شود كه از خمير كتان يا پنبه و يا كنف ساخته شود و به كار نوشتن آيد و در اصطلاح علمي عبارت است از تراكم الياف سلولوزي كه به طور نامنظم داخل يكديگر شده و درنتيجه يك مادهٔ فشرده را مي‌دهد كه در ابعاد و اوزان مختلف بدست مي‌آيد.

كاغذ از زمان اختراع آن تا به امروز قابل اعتماد ترين وسيله انتقال انديشه بشر بوده است و نقش مهمي در جمع‌آوري و ذخيره اطلاعات و دانش بشر كه نتيجه‌اي از تجربيات و تفكرات اوست دارد و از اين رو با پيدايش مركب و صنعت چاپ و مواد رنگ دار اين انديشه بشري با ابزار نوين درآميخت و به صورت يك پديدهٔ مهم، امروزه با آن برخورد مي‌گردد.

مصرف كاغذ با اختراع آن همراه بوده است كه گفته مي‌شود مصريان پيشقدم در اين اختراع بوده‌اند و از بسياري جهات نشانگر سطح رشد علمي و فرهنگي جامعه مي‌باشد. با پيشرفت اطلاعات و معلومات بشر از دانش رنگ، كاغذهاي رنگي براي جلب توجه و زيبايي و مقوا و كارتن‌هاي رنگ آميزي شده براي بسته بندي و بالاخره جعبه‌هاي شيريني و شكلات براي مصرف خانگي و نظاير اينها همه دليل بر دانش برتر و استفاده بشر از اين صنعت و اختراع است كه روز به روز رو به توسعه و تكامل مي‌باشد و در تاريخ از آن ياد شده است.
كاغذ سازي
كاغذ يك ماده مصنوعي است كه از مواد مختلفي بدست مي‌آيد. چوب ماده اصلي ساخت كاغذ است. كاغذ را مي‌توان از پنبه، نيشكر و... نيز ساخت.

از درخت تا كاغذ

همان طور كه گفتيم چوب ماده اصلي كاغذ است. ساخت كاغذ از چوب ۶مرحله اصلي دارد. مراحل تهيه كاغذ از چوب عبارتند از:

    ۱- قطع درختان
    ۲- حمل الوار به كارخانه
    ۳- كندن پوست درختان
    ۴- تبديل درختان به تكه‌هاي ريز چوب و تهيه چيپس چوب
    ۵- از بين بردن رنگ زرد چوب و مخلوط چيپس چوب با آب و مواد شيميايي (از جمله گچ، پلاستيك، آب ژاول پتاسيم پرمنگنات و...)
    ۶- خشك كردن خمير كاغذ وتهيه كاغذ.

كاربرد مواد شيميايي

ماده اصلي كاغذ در كارخانه سلولوز مي‌باشد. پلاستيك براي توليد كاغذ گلاسه (كاغذ ضد آب) به شمار مي‌رود. آب ژاول نيز براي سفيد كردن رنگ زرد چوب به استفاده مي‌شود.

بازيافت كاغذ

در بازيافت كاغذ، كاغذهاي باطله خرد كرده و آنقدر ريز مي‌كنيم كه بتوان آن‌ها را در آب حل كرد. بازيافت كاغذ موجب صرفه جويي در مصرف آب و بخصوص برق مي‌شود.

در ساخت  كاغذ از درخت ۱۴۰۰ كيلو وات ساعت برق مصرف مي‌شود اما دربازيافت ۸۴۰ كيلو وات ساعت برق مصرف مي‌شود.

منبع: https://fa.wikipedia.org

گره در چوب

يكي از مشكلات موجود در چوب گره در آن است . بسته به نوع چوب مصرفي و محل گره مقاومت هاي مربوط به آن ها متفاوت است . چوب روسي كه در ايران اكثراً براي ساخت مبلمان استفاده مي شود و معمولاً از چوب درجه۲ مي باشد داراي گره هاي فراواني است . درصد گره در اين چوب ها بسيار بالاست اگر محصولات خريداري شده چوب روسي باشد بايد به محل گره و بزرگي و كوچكي آن توجه كرد .گره داراي بافتي جداگانه از چوب مي باشد و ممكن است در هنگام حمل و نقل يا جابه جايي از جاي خود خارج شود و زيبايي مبل را به مخاطره بياندازد . بسياري از مردم گره را به عنوان زيبايي چوب مي شناسند ولي درواقع يك نوع عيب به حساب مي آيد . شايان ذكر است كه اگر از چوب مرغوب روسي و درجه يك استفاده شود درصد گره آن پايين مي باشد .

محل گره در چوب

اگر محل گره در پايه هاي مبلمان و يا هر محصول ديگر چوبي باشد و گره نيز شل باشد پس از مدتي از جاي خود خارج مي شود ، چون الياف گره ، از الياف چوب جدا مي باشد و سطح مقطع چوب را كم مي كند و باعث شكست پايه ي مبلمان مي شود و همچنين اگر گره در محل اتصال دو پايه ( قيدها ) كه بيشترين فشار عمود بر الياف را تحمل مي كند وچود داشته باشد پس از مدتي قيد دچار مشكل خواهد شد .

گره در چوب هاي سوزني برگ و پهن برگ

بسته به نوع بزرگي و كوچكي گره در چوب هاي پهن برگان و سوزني برگان مقاومت هاي آن ها نيز تغيير مي كند . وجود گره در چوب پهن برگان مشكل خاصي را ايجاد نمي كند زيرا چوب پهن برگان داراي مقاومت هاي كافي براي ساخت مبلمان و انواع محصولات چوبي مي باشد البته به ميزان كوچكي و بزرگي گره بستگي دارد زيرا هر چه گره بزرگ تر باشد مشكلات به وجود آمده نيز بيش تر مي شود .
در سوزني برگان به علت وجود شاخه هاي فراوان اثر گره در آن بسيارديده مي شود . در چوب سوزني برگان نيز كوچكي و بزرگي گره مورد بحث قرار مي گيرد . در مورد چوب سوزني برگان و داراي گره در مسئله ي انتخاب محصول ساخته شده با آن بسيار دقت شود چون اين چوب از نظر مقاومت ضعيف مي باشد و بايد نهايت دقت در انتخاب محصول ساخته شده را نمود.

منبع:www.choobs.ir

درجه بندي در صنعت چوب

درجه بندي عبارت از طبقه بندي كالا بر اساس ميزان معايب ، كيفيت و ابعاد محصول است كه از طريق بازرسي نمونه هايي از هر محموله انجام مي گيرد.درجه بندي جزيي از عمليات استاندارد كالا است كه پس از توليد كالا و قبل از بسته بندي و ورود كالا به انبار كالاي ساخته شده انجام مي گيرد.
البته در خصوص فرآورده هاي جنگلي كه عمده ترين آنها گرده بينه است فقط درجه بندي صورت مي گيرد كه آن هم براساس ميزان معايب ، درجه گرده بينه و ابعاد مي باشد ، زيرا انسان در توليد درختان جنگلي دخالتي ندارد و لذا نمي توان براي آن استاندارد تعريف كرد.

براي درجه بندي كالاها تا چه ميزان بايد دقت كرد ؟

در خصوص اين سوال بايد ديد كه توقعات مصرف كنندگان از كالاهاي مورد نظر در چه حدي است ، اگر مصرف كننده خواهان كالاهايي با كيفيت بالا باشد ، بايد درجه بندي را با دقتي انجام دهند كه سود حاصل از آن هزينه هاي مربوطه بيشتر باشد ، يعني هزينه هاي حاصل از درجه بندي نبايد از سود حاصل از آن بيشتر باشد زيرا در اين صورت منجر به ضرر واحد توليدي خواهد شد . بنابراين دقت در درجه بندي بايد متناسب با توقعات توليدكنندگان و مصرف كنندگان صورت گيرد.
در ضمن بايد ديد از درجه بندي كالاها خواهان چه نتيجه اي هستيم . براي روشن شدن مطلب فرض كنيد در درجه بندي دو ورق تخته خرده چوب يكي در درجه يك و ديگري بعلت وجود لكه هايي در سطح آن در درجه دو قرار گرفته باشد ، ولي اين دو ورق از نظر خصوصيات فيزيكي و مقاومتهاي مكانيكي هيچ تفاوتي با هم نداشته باشند . اگر محيط مصرف اين دو ورق در مكاني باشد كه روي آنها روكش پرس مي شود ؛ درجه بندي آنها به درجه يك و دو كاري بيهوده و به دور از منطق است ، ولي چنانچه محيط مصرف اين دو ورق در مكاني باشد كه روي آنها روكشي پرس نمي شود ، درجه بندي آنها در درجات يك و دو ضروري است . بنابراين درجه بندي بايد خاصيت انعطاف پذيري نيز داشته باشد. درجه بندي بايد ضمن اينكه توقعات را در داخل كشور تامين مي نمايد، با نحوه درجه بندي در دير جوامع متناسب و هماهنگي داشته و واردات ، صادرات و بازرگاني خارجي را تسهيل نمايد.

منبع: http://utswe.blogfa.com

هنرهاي چوبي

منبت

هنر كنده كاري نقوش به روي چوب را منبت گويند. قابل توجه‌است كه منبت مي‌تواند به صورت يك تكه يا چند تكه انجام شود هرگاه منبت كاري بر روي چوب بزرگ يك تكه انجام شود، منبت يك تكه و هرگاه منبت كاري بر روي تكه‌هاي كوچكي انجام شود، منبت چند تكه خواهد بود. منبت بر حسب نوع برجستگي كه در كار آن به وجود مي‌آيد به پنج دسته تقسيم مي‌گردد: منبت كم بر جسته، منبت نيم برجسته، منبت تمام برجسته، پيكره، قلم زني بر روي چوب

مواد اوليه

شامل: ۱- چوب‌هاي محكم و بدون گره كه براي اين منظور چوب‌هاي آبنوس، بقم، شمشاد، فوفل، عناب، و گردو و .... از همه مناسب تر هستند.
۲- عاج، صدف و استخوان

 روش كار

ابتدا طرح بر روي زمينه چوب منتقل مي‌شود و با بستن كار به گيره دستي هنرمند شروع به كار كرده و ابتدا خطوط محيطي طرح با مغار مشخص مي‌شود سپس بابرداشتن زمينه كار به صورت يكنواخت و به وسيله مغارهاي مختلف منبت كار روي چوب ادامه پيدا مي‌كند. پس از پايان كار منبت كاري، سطوح كار با سنباده بسيار نرم، صاف و صيقلي مي‌شود. در مرحله به سطح كار روغن با پلي استر زده مي‌شود تا چوب بر اثر مرور زمان ترك نخورد و در مقابل رطوبت مقاوم باشد.

معرق

در دوران قبل از اسلام قطعات بزرگ چوبي به عنوان بخشي از ساختمان به كار مي‌رفته‌است. در اين دوره چوب به عنوان يكي از فراوان‌ترين مصالح طبيعي نقش مهمي در ساخت ابزار فني و كشاورزي و حتي وسايل خانگي ايفا مي‌كرده‌است. از دوره سلوكيان آثار چنداني در دست با همان شيوه معرق چوب كار مي‌شود، فقط زمينه طرح يا كار را به قطعه‌هاي پازل مانند بريده، در كنار هم مي‌چسبانند و سپس باز هم براي مراحل تكميلي به كارگاه رنگ فرستاده مي‌شود.
معرق زمينه آجري: با همان شيوه معرق زمينه چوب كار مي‌شود، فقط تفاوت كار در اين است كه زمينه طرح به صورت آجري بريده و در كنار هم چيده مي‌شود. آنگاه مراحل تكميلي را به صورت رايج طي مي‌كنند.
نازك بري در معرق: در اين شيوه از معرق، ابتدا قطعات طرح مورد نظر معرق بريده مي‌شود. آنگاه به وسيله اره مويي معمولي برش‌هاي بسيار ظريف و نزديك به هم در تمامي قسمت‌هاي طرح داده مي‌شود، برش‌هايي كه به فاصله‌هاي ميليمتري در كنار هم داده مي‌شود. سپس چوبهاي شكل داده شده در كنار هم بر روي زمينه‌اي از تخته روكش شده و غالباً بدون هيچ نوع تزئيني چسبانده مي‌شود.
معرق منبت: معرقي كه نقشهاي آن برجسته‌است معرق منبت گفته مي‌شود براي ساخت معرق منبت ابتدا همه قطعه‌ها را مانند معرق مي‌برند و بعد آنها رابه طور مجزا به شيوه منبت كاري ساخت و ساز نموده، كنار يكديگر جفت و جور مي‌كنند. در پايان قطعه را رويزير كار در محل مربوط نصب مي‌كنند.

 مواد اوليه

براي معرق كاري، وجود انواع چوب با تنوع رنگي ضرورت دارد و در انتخاب چوب بايد مواردي چون استحكام و خشك بودن چوب و قابليت اره شدن و رنده شدن را در نظر گرفت. هم چنين از صدف، عاج، فلزات در معرق استفاده مي‌شود. --

 مراحل اجراي يك طرح معرق

تخته پشت كار را به اندازه طرح مورد نظر انتخاب كرده، به روي آن يك ورق از نايلون قرار مي‌دهند، انگاه طرح و نقشه مورد نظر را بر روي كاغذ آورده و به وسيله چسب مايع آن را بر روي تخته سه لايي مي‌چسبانند، پس از آن تكه‌هاي مختلف طرح با اره مويي بريده شده قطعات مختلف آن را به وسيله ميخ سايه بر روي تخته زمينه به طورموقت نصب مي‌كنند. آنگاه قطعات طرح را جداگانه بر روي چوب‌ها با رنگ‌هاي مورد نظر به وسيله همان ميخ سايه نصب كرده و روي چوب پيشكار قرار داده و به وسيله اره مويي دور طرح را روي تخته بريده و حال قطعه چوب بريده شده را در جاي خود مطابق نقشه روي تخته پيشكار به وسيله ميخ سايه موقتاً نصب مي‌كنند. بدين ترتيب با اين روش همه نقش‌هاي خرد شده را از رنگ‌هاي مختلف چوب، صدف و عاج تهيه و جايگزين مدل مي‌كنند. هنگامي كه تمام چوب‌هاي رنگي جايگزيني طرح اوليه شده، چسبي از سريشم و پودر امرا تهيه كرده و به وسيله انگشت سبابه روي تمام شيارهاي بين تكه‌هاي قرار مي‌دهند. به اين طريق تمام شيارهاي بين نقوش پر مي‌شود و قطعات به طور كامل به هم چسبيده و ثابت مي‌شود. دراين مرحله ميخ‌هاي سايه را از روي طرحها بر مي‌دارند و آنگاه نوبت به نايلوني مي‌رسد كه قبلاً در زير كار و روي تخته پشت كار قرار داده شده بود، آن را نيز برداشته و نقش‌هاي چسبيده شده را بر مي‌گردانند و پشت آنها را سمباده نرم مي‌زنند. در نتيجه چسب‌هايي كه از ميان شيارها به پشت كار نفوذ كرده، پاك مي‌شود. حال سطح تخته پشت كار را به وسيله كاردك به چسب گرم آغشته كرده، نقشه معرق شده را روي آن مي‌چسبانند و براي ثابت نگاه داشتن آن دو ميخ سنجاقي در بالا و پايين آن نصب مي‌كنند. در اين مرحله لايه‌اي از نايلون و قطعه‌اي از نمد يا پتوي ضخيم را روي نقشه معرق شده قرار داده تركيب فوق را در ميان دستگاه پرس گذاشته، تحت فشار مي‌دهند و بعد از گونيا كردن تابلو، اضلاع آن را رنده مي‌كنند. سطح تابلو رابه دليل متفاوت بودن ضخامت چوبهاي صنعتي، با ماشين سمباده مي‌سايند تا يكنواخت و صيقلي شود. حال محيط تابلو را به وسليه نوار چسب كاغذي به طريقي كه ۲ يا ۳ ميليمتر آن از سطح تابلو بالاتر قرار گيرد چسبانده مخلوط پلي استر آماده شده را به طور يكنواخت روي صفحه مورد نظر مي‌ريزند تا كاملاً سطح را بپوشاند. بعد از خشك شدن پلي استر به وسيله سمباده لرزان آن را مي‌سايند تا رنگ چوب از زير پلي استر ظاهر شود و مجدداً براي شفافيت بيشتر، قشري از پلي استر شفاف بر آن پاشيده و سمباده مي‌زنند. در پايان به وسيله دستگاه پرداخت و مواد جلا دهنده سطح كار را پرداخت مي‌كنند.

مشبك

هنر مشبك قدمتي ديرينه دارد. از زماني كه انسانهاي اوليه از غارنشيني به صحرا نشيني روي آوردند و از سنگ براي خود چهار ديواري ساختند، براي روشنايي داخل كلبه پنجره اي از پوست حيوان، چوب، برگ يا سنگي كه سوراخ سوراخ شده بود، تعبيه كردند. بدين ترتيب ضمن جلوگيري از ورود سرما تا حدي روشنايي كلبه را تامين كردند. كم كم اين سوراخ ها به اشكال هنري تبديل شد. امروزه آثار مشبك را بر درها،‌منابر،‌امام زاده ها، مساجد، ظروف فلزي و سفال، كه هنرمند به مهارت خاصي آن را مشبك كرده، فلز (آلومينيوم، مس، طلا، نقره)، چوب‌(انواع تخته سه لايي)، استخوان حيوانات (عاج، استخوان شتر،‌استخوان اسب)، چرم، سنگ پلاستيك، يونوليت، فرميكا، نئوپان و... مي توان مشاهده كرد.

مشبك بر دو نوع است :

1ـ يكپارچه وبدون استفاده ازچسب كه با كمي اتصال موقع برش ازهم جدا نمي شوند.
2ـ جدا جدا يعني قطعات جداگانه بريده مي شود و سپس روي پارچه يا تخته اي چسبانده مي شود كه آن را نازك كاري مي گويند.
نحوه اجراي كار مشبك ابتدا طرح مورد نظر را بر روي زمينه اصلي(چوب،فلز،چرم و غيره) كار مي چسبانند يا طرح را با كاربن روي زمينه منعكس مي كنند، پس از دقت نظر و بررسي جوانب امر و علامت گذاري روي طرح نقاطي را براي بريدن مشخص و نقطه شروع كار را با مته سوراخ مي كنند؛ سپس با اره مويي با كمانه مناسب نقاط و خطوط اضافي بريده شده و طرح اصلي يك تكه به صورت مشبك كامل در آيد...؛ پس از اتمام اره كاري و محكم كردن مشبك بريده شده روي زمينه(براي جلوگيري از شكسته شدن و ...)زوايد كار را زدوده و در پرداخت نهايي با استفاده از كاغذ سمباده نرم آن را سمباده كاري و صاف مي كنند،‌سپس براي جلوه و جلاي بيشتر با موادي مانند سيلر و كيلرو ... صيقل مي دهند. كارهاي تزئيني بعد ازآماده شدن قاب مي شود. مدت زمان اجراي كار مشبك چوب با پيچيدگي وظرافتهاي اوليه طرح ارتباط مستقيم دارد؛ گاه يك مشبك چوب تا يك سال وبيشتر نيز طول مي كشد.

انتقال طرح 

انتقال طرح روي چوب يا فلز به دو روش انجام مي شود: 1ـ طرح را روي كار مي چسبانند. از اين روش براي خطوط و نوشته ها و كارهاي خيلي ظريف استفاده مي شود. 2 ـ طرح را با كاربن روي تخته منتقل مي كنند. در انتقال طرح به روي چوب كار را از وسط شروع مي كنند و محلهاي زايد را سوراخ كرده، بتدريج به اطراف مي رسند. چون تخته صاف و صيقلي نيست بهتراست پس از انتقال طرح ابتدا با مداد خطوط اصلاح شود تا كار به صورت يكپارچه در آيد.

طريقه انجام كار مشبك

ابزار اصلي كار، كمانه است. كمانه دو سر دارد. سري كه متصل به دسته است كه يك سراره را در آن قرار مي دهند. اره در قسمتهاي بالا و پايين بدون دنده است كه اين قسمتها بايد داخل كمانه قرار گيرند. طريقه قرار گرفتن اره بايد طوري باشد كه دنده ها به طرف جلو و از بالا به پايين باشد به اين معني كه اگر دست از پايين به بالا روي اره كشيده شود دنده هاي اره احساس شود. سر ديگر اره در قسمت بالاي كمانه قرار مي گيرد و محكم مي شود؛ اما كساني كه براي بار اول مشغول به كار مي شوند بايد دقت كنند كمانه به بدن بچسبد. بنابراين اره در محل ثابت است و تخته با كمك دست چپ در حركت مي باشد، مانند حالت پارچه و سوزن چرخ خياطي؛ براي اينكه هنر جويان به كار عادت كنند مي بايد روي تخته اي خطوط موازي را كشيده و به ترتيب خطوط را برش دهند. دقت شود كه برش كاملا روي خط انجام گيرد و دست هنرجو عمود باشد. با اين روش هم عيب كار برطرف و هم تجربه هنرجو زياد مي شود. براي جلوگيري از شكسته شدن اره در گوشه زواياي كار لازم است تخته را كم كم حركت داد تا محلي براي اره باز شود، ‌سپس به برش ادامه داد. قبل از استفاده از تخته بهتر است آن را در برابر نور خورشيد يا نور چراغ امتحان كرد كه لايه وسط آن خالي نباشد. در غير اينصورت زحمات هنرجو به هدر خواهد رفت. مرحله پايان كار سمباده زدن و دوختن مقوا و پارچه اي است كه روي آن كشيده شده است

منبع:

صنايع چوب وكاغذ و هنرهاي چوبي  
بيتوته

روش هاي فرم دهي به چوب

1- برش:

از بديهي ترين روش هاي فرم دهي چوب مي باشد كه تجهيزات مهم آن؛ مانند : اره فلكي، اره مته كاري، لايه كن كه چوب را به شكل هاي متفاوتي مانند: ورق، مقوا، تخته تبديل مي نمايد.

 2- كنده كاري:

يعني چوب، داراي قابليتي است كه مي توان قطعاتي را از آن كنده بدون اينكه ترك خورده به، كنده كاري روي چوب حكاكي و روي سنگ حجاري گويند. ساخت قالب ها و مهره ها و حجم ها و نيم برجسته ها و منبت كاري مربوط به اين روش شكل دهي است.

 3- خراطي:

منظور ايجاد شكل هايي در چوب كه آن شكل ها از لحاظ خصوصيت هندسي داراي محور تقارن هستند. پايه ميز ها و ميلۀ نرده ها به روش خراطي ايجاد مي گردد. (تشابه با ماشين كاري در فلزات دارد)

 4- فرز كاري (ابزار زدن):

منظور ايجاد فرمي خاص در امتداد يك پروفيل چوبي است.

5- خم كاري:

خم كردن چوب به روش علمي و نوين روشي براي استفاده بهينه از چوب است. يكي از مهمترين مزيت هاي آن مي توان به تبديل چوب به اشكال هندسي مختلف بدون ايجاد ضايعات خاك اره حاصل از برش چوب نام برد. در روش معمولي براي اينكه چوب مثلا به شكل دايره باشد بايد آن را به شكل دايره برش داد يا اينكه دو نيمدايره را به هم متصل كرد كه در اين روش ضايعات حاصل از برش زياد است ولي با تكنيك خم كردن چوب ديگر هيچگونه ضايعاتي وجود نخواهد داشت.
بايد بدانيم كه خشك بودن چوب به علت وجود ماده اي به نام ليگنين يا سيمان چوب است. چناچه چوب را به مدت طولاني در آب غوطه ور باشد و از آن بهتر، اگر چوب را بجوشانيم ماده خشك ليگنين ژله اي نرم و قابل انعطاف مي گردد و بنابر اين در اين حالت مي توان به ميزان مشخصي چوب را انحنا بخشيد (صندلي ها فرنگي). البته اگر قطعه چوب كوچكي باشد با غوطه ور بودن در آمونياك هم مي توان به طور قابل ملاحظه اي حالت خم پذيري در آن به وجود آورد.

منبع:

www.tebyan.net
www.aparat.com

انواع چوب جهت توليد آتش

چوب سخت

عموماً چوبهاي سخت به خوبي و به آرامي ميسوزند و ذغالهاي بادوامي را به جا ميگذارند. درختهاي آنها پهن برگ هستند. برگ اكثر آنها در پاييز مي ريزد. چوبهاي سخت لزوماً هميشه محكمتر و مقاومتر از چوبهاي نرم نيستند.

چوب نرم

آتش توليد شده آنها داراي حرارت زيادي است ولي عمر كوتاه دارد. اين درختها برگهاي سوزني دارند. اكثراً هميشه سبز هستند (در پاييز برگهايشان نمي ريزد)، البته غير از انواع كاج اروپايي، سرو و سياه كاج با ميوه هاي مخروطي شكل.

چوب مناسب آتش

بايد از موارد زير اطلاع حاصل كنيد:
حرارت توليدي انواع مختلفي از چوبها هر چوب سبز و تازه چگونه ميسوزد؟
ذغال كداميك بادوام بوده و چه چوبي سريعاً به خاكستر تبديل ميشود؟
آتش گرفتن چه چوبي با جرقه همراه است؟
اين امر ميتواند باعث سوراخ شدن كيسه خواب، لباسها و چادر شده و يا منجر به آتش سوزي در جنگل شود.

خشكاندن چوب

از قطعه قطعه كردن يك درخت سبز و زنده چوب سبز بدست مي آيد. يعني هنوز شيره گياهي در سلولهاي آنها وجود دارد. و وقتي كه اين چوبها خشك ميشوند به آنها كنده گفته ميشود كه اين نوع چوب معمولاً آتش بهتري ايجاد ميكند. زمان خشك شدن چوب هر درخت به سن درخت هنگام قطع شدن (درختان پيرتر شيره كمتري دارند)، فصل بريده شدن و آب و هواي منطقه رشد درخت بستگي دارد. مدت زمان متوسط براي خشكاندن چوب درختان سيب، بلوط و گردوي آمريكايي تقريباً يك سال و (زير تابش نور خورشيد تنها چند ماه) ميباشد.
چوب سبز: اين چوبها هنوز خشك نشده اند. همه چوبها خاصيت خشك شدن را ندارند پس نميتوان از آنها به عنوان سوخت استفاده كرد. از چوبهاي سبز ميتوان به عنوان بازتابنده و يا محافظ ظروف استفاده كرد.

چوب خشك:

انقباض سبب ميشود اين چوبها از مركز دچار ترك خوردگي شوند ولي اين مسئله به اين معني نيست كه الزاماً راحت تر تكه تكه ميشوند. خاصيت تكه تكه شدن هر چوب به مشخصات آن برمي گردد.
چرا چوب مي‌سوزد؟ ... تغييرات شيميايي
براي اينكه مقادير مختلف چوب بسوزد به ميزان كافي اكسيژن و حرارت كافي نياز هست. درصورت فقدان يكي از اين عوامل چوب آتش نخواهد گرفت. ميزان اكسيژن مورد نياز و دماي مورد نياز بنا به نوع چوب متغير است. تغيير و تحولات شيميايي در داخل چوب، در غياب اكسيژن و با درجه حرارت بالا اتفاق مي افتد كه درنتيجه چوب شكسته شده، گازهايي آزاد ميشوند كه باعث آتش گرفتن بيشتر چوب ميشود. هرچه درجه حرارت بيشتر باشد ميزان گازهاي توليدي بيشتر است.
چوبهايي كه به آتش اضافه ميشوند، قبل از آتش گرفتن به دماي 282 سانتي‌گراد مي‌رسند. درعين حال تحولات دروني شيميايي گازهاي ذكر شده را آزاد كرده و درنتيجه چوبها آتش ميگيرند. گازها براي سوختن اكسيژن كافي و درجه حرارت 537 درجه سانتي‌گراد. يك جرقه براي شعله ور شدن اين گازها كافيست.

ذغال سنگ

ذغال سنگ انباشته اي از باقيمانده گياهان است كه هزاران سال در باتلاقها و لجنزارها روي هم جمع شده اند. كمبود اكسيژن مانع تجزيه كامل باقيمانده گياهان ميشود. ذغال سنگ را ميتوان با تراشيدن، مانند قالبهاي برفي، از زمين جدا نمود. در طول زمان استخراج (برداشت ذغال سنگ) به سرعت خشك شده و قابل استفاده ميشود. در مناطق مختلف دردسترس است. از آن براي ساختن آتش، به خصوص در زمانهاي گذشته، استفاده ميكردند.
انتخاب صحيح چوب جهت درست كردن آتش
چوبهاي نرم وقتي كه خوب خشك شوند به عنوان سوخت براي پخت و پز استفاده ميشوند. به راحتي مي شكنند و خراش برميدارند و زود آتش ميگيرند. چوبهايي كه كنار نهرها و رودها ميرويند از اين دسته هستند. پس از چوبهاي شناوري كه از آب ميگيريم ميتوان به عنوان سوخت استفاده كرد.
چوبهاي نرم كاج سفيد، به سرعت آتش گرفته و سريع خاموش ميشوند.

سياه كاج

انواع كاج ميلاد يك سوخت ضعيف است و از آن به عنوان آتش گير استفاده ميشود، شعله اوليه آن براي درست كردن آتش مناسب است.
انواع كاج سياه وقتي كه خشك هستند بسيار زود آتش ميگيرند، ولي موقعي كه خيس هستند به سختي آتش ميگيرند.
انواع كاج زرد خوب ميسوزند چون شيره داخلي آنها به جاي اينكه مايع باشد حالت صمغي دارد.
بلوط قرمز براي سوخت بايد از تكه هاي كوچك آن استفاده كرد.
اقاقيا، شاه توت جهت انبار كردن مناسب است، به راحتي بريده ميشود و وقتي كه سبز است به راحتي مي‌شكند، شاخه هاي نازك آن به خوبي ميشكند و به آرامي ميسوزد.
زبان گنجشك به راحتي بريده ميشود، براي حمل نسبت به سايز چوبهاي سخت سبكتر است، خشك آن به خوبي آتش ميگيرد شعله آن آبي و با دوام است.
خيار و شاه بلوط هندي خشك آن سوخت خوبي است و نمي شكند.
سپيدار شمالي خشك آن حرارت بالايي دارد و تقريباً دود نميكند، بادوام است. لوازم پخت و پز را سياه نميكند پس مناسب اين كار است.
توسكا به آساني آتش ميگيرد ولي دوام ندارد.
نارون سفيد و قرمز آتش آنها بسيار ضعيف است.

روش چيدن چوبها براي داشتن آتش ايده آل

اگر چوبها به هم نزديك باشند: در اين حالت آتش دچار كمبود هوا ميشود و درجه حرارت افت كرده و خاموش ميشود. دميدن هوا و حد فاصل بين چوبها به بقاي آتش كمك ميكند. اگر چوبها را روي صفحه فلزي مشبكي قرار دهيم عبور هوا از زير اين شبكه باعث شعله ور شدن دوباره چوبها ميشود.
فاصله مناسب: تعادل مناسب بين هوا و حرارت باعث ميشود آتش خوبي داشته باشيم. هر چه چوبها بهتر بسوزند، فضاي بين آنها بيشتر ميشود و بايد كم كم چوبها را به هم نزديكتر كنيم و در مواقعي هم تعداد چوبها را بيشتر كنيم تا آتش خاموش نشود.
تكه تكه كردن چوب: چوبهاي تكه تكه شده براي افروختن آتش بسيار مناسب هستند زيرا به راحتي آتش گرفته و به راحتي مي سوزند.
فاصله زياد: در اين حالت گرماي آتش از بين ميرود، چون درجه حرارت براي يك آتش خوب مناسب نيست و آتش به تدريج خاموش ميشود.

ذغال يا چوب؟

مزاياي چوب: راحت تر ميسوزد، به راحتي حمل ميشود. تميزتر است و بوي حاصل از آتش آن بسيار مطبوع است.
مزاياي ذغال: نسبت به حرارت و گرمايي كه ميدهد جاي كمتري را ميگيرد و حجم مشخصي از آن به مدت زيادي ميسوزد. حرارت آن خيلي هدر نمي رود، لذا توصيه ميشود براي ايجاد حرارتي ملايم و يكنواخت از ذغال استفاده شود.

ذغال چوب

ذغال چوب حرارت بالايي دارد. دود نميكند و كمترين وزن را به عنوان سوخت داراست. چوبي كه در مجاورت هواي مناسب بسوزد كاملاً آتش ميگيرد و اگر هوا محدود شود، دود نميكند. در اين مواقع آتش به اصطلاح خفه شده و چوب به ذغال تبديل ميشود. براي درست كردن ذغال، چوبها را به صورت متراكم و درون گودالي قرار دهيد سپس روي آن را با خاك بپوشانيد و از چند جاي مختلف آنها را آتش بزنيد و با محدود كردن هوا سعي كنيد آتش ملايم شود. در دماي 500 فارنهايت (260 سانتي گراد) فرايندهاي شيميايي باعث ميشود كه درجه حرارت چوبهاي درحال سوختن افزايش يابد كه اين امر مصرف هواي اطراف چوبها را بالا برده و كم كم آنها را به كربن تبديل ميكند. اين روند شايد روزها طول بكشد، كه البته به سوخت مصرفي براي سوزاندن چوبها بستگي دارد. پس از اتمام فرآيند ذغالها را در همان گودال سرپوشيده نگهداري ميكنيم چون در مجاورت هوا امكان دارد دوباره شعله ور شوند و به خاكستر تبديل شوند. كيفيت اين نوع ذغال بستگي به نوع چوب مصرفي اوليه دارد.

حمل چوبهاي نيم سوز

درصورت نبودن كبريت ميتوان براي روشن كردن آتش از چوبهاي نيم سوز استفاده كرد. محفظه هايي كه براي اين كار ميتوان استفاده كرد: قوطي حلبي، شاخ حيوانات، محفظه هاي ساخته شده از پوست درختان و يا جعبه اي از چوب سخت درختان. براي اين كار محفظه را با خاك نرم پوشانده و روي آن را با خاك برگ بپوشانيد. هر از چند گاهي چوبهاي نيم سوز را بررسي كنيد و درصورت نياز آنها را بدهيد تا از شدت افروختگي آنها كاسته نشود. اگر به خوبي از آنها نگهداري كنيد شايد بتوانيد تا چندين روز چوبها را با خود حمل كنيد.
خاك برگهاي روي چوبها مانع رسيدن هوا به چوبها ميشود از جهتي مقداري هوا بايد به اين نيم‌سوزها برسد و اگر نه به زودي خاموش ميشوند.

چوبهاي پوسيده

انرژي ذخيره شده در چوبهاي پوسيده كاهش مي يابد. چوبهاي پوسيده خشك به سرعت آتش گرفته و مي سوزند ولي حرارت آنها محدود است. از تراشه هاي روي چوبهاي پوسيده ميتوان به عنوان آتش گيرانه استفاده نمود. فرآيند پوسيدن توسط قارچ، با كمك اكسيژن هوا، رطوبت و دماي 60 تا 90 درجه فارنهايت صورت ميگيرد. چوبهاي كاربردي در منازل به دليل خشك بودن نمي‌پوسند.

منبع: راسخون